علت سوراخ شدن دندان چیست؟

سوراخ شدن دندان

سوراخ شدن دندان چیزی است که از پوسیدگی دندان و آسیب دیدن دندان حاصل می شود. پوسیدگی دندان می تواند هم روی پوشش بیرونی دندان (مینای دندان) و هم روی لایه داخلی دندان (به نام عاج) تأثیر بگذارد. این همان مشکلی است که بسیاری از افراد به علت عدم توجه به بهداشت و توصیه های متخصص دندانپزشکی به آن دچار می شوند.

وقتی مواد غذایی با کربوهیدرات هایی مانند نان ، غلات ، شیر ، سودا ( نوشیدنی گازدار ) ، میوه ، کیک یا آب نبات روی دندان های شما باقی می مانند ، باکتری های موجود در دهان شما آنها را به اسید تبدیل می کنند. باکتریها ، اسید ، مواد غذایی باقی مانده و بزاق شما برای تشکیل پلاک با یکدیگر ترکیب می شوند که این پلاک به دندان می چسبد. اسیدهای موجود در پلاک ، مینای دندان را در خود حل می کنند و سوراخ هایی در دندان شما ایجاد می کنند.

بیشتر بدانید: بلیچینگ دندان چیست؟

عواملی سوراخ شدن دندان

سوراخ دندان (تسویه) ناهنجاری در ساختار دندان است که نتیجه تخریب لایه‌های سطحی دندان به علت فعالیت‌های باکتری‌های دهانی و تجمع پلاک است. عوامل زیر می‌توانند به سوراخ شدن دندان منجر شوند:

• تجمع پلاک تجمع پلاک و تارتار روی سطح دندان‌ها باعث تشکیل بیشتر باکتری‌ها می‌شود. این باکتری‌ها با مصرف غذا و قند، اسید را تولید می‌کنند که به طور مستقیم به ساختار دندان حمله می‌کند و منجر به تخریب آن می‌شود.
• مصرف قند و نوشیدنی‌های شیرین: مصرف مکرر قند و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند باکتری‌های دهان را تغذیه کند و تولید اسید را افزایش دهد. این مواد شیرین باعث افزایش خطر سوراخ شدن دندان‌ها می‌شوند.
• نقص در بهداشت دهان و دندان‌ها: عدم مراقبت منظم و صحیح از دهان و دندان‌ها، مثل مسواک زدن نامناسب، عدم استفاده از نخ دندان، و عدم مراجعه به دندانپزشک برای بررسی و تمیزی دندان‌ها، می‌تواند باعث تجمع پلاک و ترتر و در نهایت سوراخ شدن دندان شود.
• ساختار دندان: برخی افراد به دلیل ساختاری خاص در دندان‌های خود، به عنوان مثال، دندان‌های پوسته‌ای یا شکستگی‌های کوچک، از خطر سوراخ شدن دندان بیشتری برخوردار هستند.
• تغذیه نامناسب: مصرف بی‌رویه غذاهایی که حاوی قند و اسیدهای غذایی قوی هستند، می‌تواند به تشکیل پلاک و تخریب دندان‌ها منجر شود.

برای پیشگیری از سوراخ دندان، مراقبت دهانی منظم شامل مسواک زدن حداقل دو بار در روز، استفاده از نخ دندان، مصرف معتدل قند و نوشیدنی‌های شیرین، و مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و تمیزی دندان‌ها بسیار مهم است.

علایم و نشانه های سوراخ شدن دندان

سوراخ دندان نشانه‌ها و علائم متفاوتی دارد که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. درد: شایع‌ترین نشانه سوراخ دندان، درد یا تیکه‌تیکه شدن دردناک است. در ابتدا ممکن است درد کمتر و به شکل خفیفی ظاهر شود، اما با گذشت زمان و توسعه سوراخ، درد بیشتر می‌شود.
2. حساسیت: سوراخ در دندان می‌تواند منجر به حساسیت به سرما، گرما، شیرینی یا تغییرات فشار شود. در صورتی که با تغییر در دما یا تماس با مواد شیرین، به ویژه در نزدیکی سوراخ، حساسیت احساس می‌شود، احتمالاً سوراخ دندان وجود دارد.
3. تغییر رنگ: سوراخ دندان ممکن است باعث تغییر رنگ دندان شود. اگر دندان زمانی که پاک می‌کنید یا می‌برید رنگ دارد یا تیره‌تر شده است، احتمالاً سوراخ دارد.
4. ترشحات: سوراخ دندان می‌تواند منجر به تشدید ترشحات در دهان شود. در صورتی که ترشحات غیرمعمولی، مانند خونریزی، ترشحات سفید یا زرد رنگ، مشاهده می‌کنید، ممکن است سوراخ دندان داشته باشید.
5. نفخ و تورم: در برخی موارد، سوراخ دندان می‌تواند منجر به نفخ و تورم بافت‌های اطراف دندان شود. اگر لثه یا بافت‌های دهان اطراف دندانتان آبکی شده، نفخ کرده یا دردناک است، سوراخ دندان ممکن است وجود داشته باشد.اگر شما شک دارید که دندانتان سوراخ شده است، بهتر است که به دندانپزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را ارائه دهد. دندانپزشک می‌تواند با استفاده از ابزارها و انجام بررسی‌های لازم، سوراخ را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.

اطلاعات پزشکی: بهترین دکتر کامپوزیت دندان در شمال تهران

روش های درمان سوراخ شدن دندان

روش‌های درمانی برای سوراخ شدن دندان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پر کردن دندان (ترمیم): در صورتی که سوراخ دندان کوچک باشد و به لبه‌های دندان نرسیده باشد، معمولاً دندانپزشک از روش پر کردن دندان با مواد خاص مانند آمالگام (آمالگام کومپوزیت) استفاده می‌کند. در این روش، سوراخ پاکسازی می‌شود و سپس ماده پرکننده در دندان قرار داده می‌شود و با استفاده از فناوری های مختلف، مانند لاک پشت دندان، آن را سخت می‌کند و به شکل طبیعی دندان ترمیم می‌شود.
• عصب کشی و پر کردن دندان: در برخی موارد، سوراخ دندان به حدی گسترش می‌یابد که به عصب دندان نزدیک می‌شود و عفونت و درد شدید ایجاد می‌کند. در این صورت، دندانپزشک ممکن است عصب دندان را کاملاً یا جزئی‌تر عصب کشی کند و سپس دندان را پر کند. این روش باعث حذف عفونت و درد شده و حفظ دندان امکان‌پذیر می‌شود.
• پوشش دهی با پروتز (ترمیم توسط تاج یا پل): در صورتی که سوراخ بسیار بزرگ باشد و باعث ضعف قابل توجهی در ساختار دندان شود، ممکن است نیاز به ترمیم با پروتز داشته باشید. دندانپزشک می‌تواند با استفاده از تاج یا پل، دندان را تقویت کرده و سازماندهی مناسب به باقی دندان‌ها را فراهم کند.
• جراحی ریشه دندان (استخوان کردن): در صورتی که سوراخ دندان به حدی عمیق شود که بافت ریشه دندان را تحت تأثیر قرار دهد و عفونت را منتشر کند، ممکن است نیاز به جراحی ریشه دندان باشد. در این روش، عفونت پاکسازی شده و بخش تخریب شده دندان و بافت ریشه برداشته می‌شود و سپس بافت جدید (استخوان کردن) در محل قرارگیری دندان جدید تشکیل می‌شود.

تشخیص صحیح و تعیین روش درمانی مناسب توسط دندانپزشک حرفه‌ای و با توجه به شرایط شما انجام می‌شود. بنابراین، بهتر است با مراجعه به دندانپزشک، درمان مناسب را برای سوراخ دندان خود تعیین کنید.

عوارض سوراخ شدن دندان

سوراخ دندان درمان نشده و بیماری لثه در نهایت منجر به از دست دادن دندان‌ها می‌شود.بدون مراقبت حرفه‌ای، سوراخ بزرگ‌تر شده، خطر عفونت را افزایش داده و دردناک تر می‌شود. عفونت می‌تواند باعث ایجاد آبسه‌های دندانی و پاکت‌های چرک در نزدیکی دندان آسیب دیده شود. این پاکت‌ها بسیار دردناک هستند و اغلب نیاز به عصب کشی دندان دارند. خطر گسترش عفونت نیز وجود دارد.

چرا برای رفع سوراخ دندان به پر کردن نیاز داریم؟

سوراخ شدگی دندان اغلب با پیشرفت بیشتر باعث ایجاد حساسیت دندان می‌شود. همچنین ممکن است باعث نمایان شدن اعصاب داخلی شده و یکپارچگی ساختاری دندان را به خطر بیندازد. در نهایت ممکن است به ایجاد عفونت و التهاب مداوم تبدیل شود. در نتیجه، دندانپزشک باید پوسیدگی را در اسرع وقت حذف کرده تا از پیشرفت آن جلوگیری کند.

پرکردن دندان از تجمع باکتری‌ها یا پلاک‌ها در داخل حفره‌ها که ممکن است منجر به عفونت‌های جدی شود، جلوگیری می‌کند. آن‌ها همچنین استحکام دندان را افزایش داده تا از شکستن و ترک خوردن دندان (درمان دندان های ترک خورده )جلوگیری کنند. در نتیجه، به شما توصیه می‌کنیم که هنگام شناسایی سوراخ دندان مراقب باشید تا از آسیب بیشتر به دندان‌های خود جلوگیری کنید.

روش های پیشگیری از خراب شدن دندان

برای پیشگیری از خراب شدن دندان و جلوگیری از سوراخ شدن آن، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

1. بهداشت دهان: رعایت بهداشت دهان و دندان‌ها از جمله تمیز کردن دندان‌ها دو بار در روز با مسواک و مصرف نخ‌دندان است. همچنین، استفاده از آب‌مالیدن پس از هر وعده غذایی و قرار دادن محدودیت‌های مصرف مواد شیرین و چسبنده می‌تواند به حفظ سلامت دندان‌ها کمک کند.
2. رژیم غذایی سالم: مصرف یک رژیم غذایی سالم و تنوع‌بخش که شامل میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی، ماهی، گوشت سفید و غلات کامل است، به حفظ سلامت دندان‌ها کمک می‌کند. همچنین، محدودیت مصرف مواد شیرین، نوشیدنی‌های گازدار و مواد غذایی آب‌نما و ترکیبی می‌تواند خطر سوراخ شدن دندان‌ها را کاهش دهد.
3. استفاده از فلوئوراید: مصرف محصولات حاوی فلوئوراید مانند مسواک، خمیر دندان و آب دهان ضد سوراخی، می‌تواند به تقویت و حفظ سلامت دندان‌ها کمک کند. فلوئوراید به عنوان یک ماده مفید واقع شده در جمع آناتومی دندان و باعث تقویت اسید مینای دندان می‌شود و رشد باکتری‌های سوراخ ساز را مهار می‌کند.
4. مراجعه منظم به دندانپزشک: برای حفظ سلامت دندان‌ها و جلوگیری از خراب شدن آنها، مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی‌ها و تمیزی‌های دورهای الزامی است. دندانپزشک می‌تواند مشکلات اولیه را تشخیص داده و به شما راهنمایی‌های لازم را درباره بهداشت دهان و دندان بدهد.
5. استفاده از سدیم بیکربنات: استفاده مکرر از سدیم بیکربنات (بیکاربنات سدیم) به عنوان یک روش خانگی می‌تواند به حفظ سلامت دندان‌ها کمک کند. می‌توانید آن را با خمیر دندان معمولی خود مخلوط کرده و استفاده کنید.

توجه داشته باشید که مراجعه به دندانپزشک برای ارزیابی منظم و درمان موارد دندانی اساسی است و برخی از مشکلات دندانی نیاز به درمان حرفه‌ای دارند.

چه کسانی بیشتر دچار سوراخ شدن دندان می شوند؟

بسیاری از مردم فکر می کنند فقط کودکان دچار سوراخ شدگی دندان می شوند ، اما با افزایش سن ، تغییراتی در دهان شما ایجاد می شود. هرچه پیرتر می شوید ، لثه ها از دندان های شما جدا می شوند. آنها همچنین به دلیل بیماری لثه می توانند از بین بروند. این امر ریشه دندان های شما را در معرض پلاک دندان قرار می دهد. و اگر غذاهای پر قند یا پر کربوهیدرات زیادی مصرف می کنید ، احتمال ابتلا به سوراخ شدگی ها بیشتر است.

بهتر است بدانید که پوسیدگی دندان 97٪ افراد در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد ، به این معنی که بیشتر افراد در معرض سوراخ شدن دندان هستند. میان وعده های مکرر نوشیدنی های شیرین ، شیرینی و نشاسته می توانند در ایجاد پوسیدگی دندان نقش داشته باشند. این غذاها و نوشیدنی ها با باکتری های موجود در دهان ارتباط برقرار کرده و اسید ایجاد می کنند که باعث فرسایش مینای دندان می شود. بدون مراجعه به دندانپزشک ، این اسید مینا و حفره ها را می خورد. سوراخ شدن دندان در کودکان بیشتر دیده می شود ، اگرچه در هر سنی ممکن است ایجاد شود. در بزرگسالانی که از پرکردگی قدیمی تر استفاده می کنند ممکن است در امتداد لبه های این پرکردگی دچار پوسیدگی دندان شوند که به مرور زمان ضعیف و شکسته می شود.

اطلاعات مفید: متخصص پروتز دندان سعادت آباد

عقب رفتن لثه ها ، که بسیاری از بزرگسالان با افزایش سن تجربه می کنند ، همچنین می تواند خطر ایجاد حفره را افزایش دهد داشتن لثه کمتر ، دندان بیشتری را در معرض پلاک ، باکتری و اسید قرار می دهد و باعث آسیب پذیری بیشتر در برابر پوسیدگی می شود. دندانهایی که کمتر توسط لثه محافظت می شوند ، نسبت به گرما ، سرما و فشار حساسیت بیشتری دارند.